در جدول ضرب، الگوهای مختلفی می‌توانید پیدا کنید.
چه الگوها و رابطه‌هایی در این جدول می‌بینید؟
می‌توانید با کلیک کردن روی خانه‌های جدول، الگوهای مورد نظرتان را نشان دهید.
چرا این الگوها و رابطه‌ها در این جدول دیده می‌شوند؟
آیا اگر جدول از راست و پایین ادامه پیدا کند، بازهم این الگوها ادامه می‌یابند؟
شرح فعالیت
جدول ضرب را در اختیار بچه‌ها قرار دهید و از آن‌ها بخواهید به آن توجه کنند و الگوها و رابطه‌هایی را که در آن می‌بینند، یادداشت کنند. برای این منظور می‌توانید از ابزار کاغذی «جدول ضرب» استفاده کنید.
سپس از آن‌ها بخواهید در گروه‌های کوچک (دو تا چهار نفره) قرار بگیرند در درباره‌ی رابطه‌هایی که یافته‌اند با هم گفتگو کنند.
از دانش‌آموزان بخواهید استدلال کنند!
هنگام کار گروه‌ها به آن‌ها سر بزنید و از آن‌ها بخواهید درباره‌ی رابطه‌هایی که می‌بینند دلیل بیاورند. مثلاً اگر دانش‌آموز کلاس پنجمی، همه‌ی عددهای فرد را رنگ کرده است و می‌گوید: «عددهای فرد در ردیف‌های یک در میان در جدول قرار گرفته‌اند و در هر یک از آن ردیف‌ها در خانه‌های یک در میانقرار گرفته‌اند.» از او بپرسید: «چرا این اعداد به این شکل قرار گرفته‌اند؟ اگر جدول را از راست و پایین ادامه دهیم، آیا این الگو ادامه پیدا می‌کند؟»
در ادامه از گروه‌ها بخواهید که ایده‌هایشان را در کلاس مطرح کنند.
می‌توانید از یک گروه بخواهید که گفتگو را آغاز کند و سپس از گروه بعدی بپرسید که آیا می‌خواهد رابطه‌ی جدیدی بگوید و همینطور تا آخرین گروه پیش بروید.
ابزار مجازی «جدول ضرب» می‌تواند برای نشان دادن الگوها و رابطه‌هایی که در کلاس طرح می‌شود، کمک کننده باشد.
در پایان می‌توانید از دانش‌آموزان بخواهید هر یک، الگو یا رابطه‌ای را که به نظرشان جالب بوده است، بنویسند و توضیح دهند که چرا آن رابطه در جدول دیده می‌شود.
پاسخ‌های برخی از دانش‌آموزان
در همه‌ی ردیف‌ها، عددها چندتا چندتا از چپ به راست جلو می‌روند. مثلا در سطر سوم: ۳، ۶، ۹ و همینطور سه‌تا سه‌تا.
بازخورد معلم: ایده‌ات را خوب نوشته‌ای. فکر می‌کنی چرا این اتفاق می‌افتد؟ می‌توانی توضیح بدهی که چطور ضرب کردن اعداد ۱ و ۲ و ۳ و … در یک عدد به الگوی چندتا، چندتا ارتباط پیدا می‌کند؟
من ستون ۵ را دیدم (سطر ۵ هم همینطور است).
یکان عددها، پنج و صفر است و همینطور پنج و صفر یکی در میان ادامه دارد.
حتی اگر جدول را ادامه دهیم، باز هم هر بار یک پنج‌تایی با پنج‌تایی‌های قبلی اضافه می‌شود. پس یکان اگر صفر بوده، می‌شود پنج و اگر پنج بوده، می‌شود صفر.
من یک رابطه‌ی جالب پیدا کردم.
البته هنوز دارم فکر می‌کنم و مثال‌های مختلفی را آزمایش می‌کنم.
ببینید وقتی یک مستطیل از گوشه‌ی جدول تا عدد ۲۰ کشیده‌ایم، مساحت مستطیل هم برابر ۲۰ است.
دارم فکر می‌کنم که بقیه‌ی مستطیل‌ها هم همینطور هستند و اگر بله، چه دلیلی دارد؟!
بازخورد معلم: خیلی خوب ایده‌ات را توضیح داده‌ای. مسیری که برای جستجو درباره‌ی ایده‌ات در پیش گرفته‌ای، مسیر درستی است. خیلی خوب می‌شود که نتایج کارت را بنویسی.
این جدول تقارن دارد.
البته منظورم عددهای آن است. یعنی مثلا نوشته‌ی ۵ نسبت به خط تقارن قرینه نشده ولی آن جایی که این دو تا ۵ هست با هم قرینه هستند.
بازخورد معلم: رابطه‌ی جالبی پیدا کرده‌ای. فکر می‌کنی چرا این اتفاق افتاده است؟
دیدگاهتان را بنویسید