نگار وکیلی

مسیرهای انگشتی

۱۳۸

چکیده

در این بازی دو نفره، بچه‌ها با ریختن تاس پنج مسیر موازی را تکمیل می‌کنند تا به نقطه‌ی پایان برسند.

برای هر انگشت دستتان یکی از اعداد ۱ تا ۵ را در نظر بگیرید. روی اولین دایره‌ی هر مسیر یک مهره بگذارید.

در گروه‌های دو نفره به نوبت تاس بریزید و هر عددی رو آمد به همان تعدادْ روی انگشت مربوط به همان عدد مهره را جلو ببرید. اگر ۶ رو آمد، دوباره تاس بریزید.

مثلا اگر ۲ آمد، مهره‌ی روی مسیر سبز رنگ را به اندازه‌ی ۲ خانه جلو ببرید.

کسی که زودتر از دیگری هر ۵ مهره را به انتهای مسیر برساند، بازی را برده است.

برای کامل کردنِ کدام مسیر صفحه‌ی بازی لازم بود دفعات بیشتری تاس بریزیم؟ چرا؟

صفحه‌ی بازی مسیرهای انگشتی
شرح فعالیت
گام اول؛ روش بازی

صفحه‌ی بازی مسیرهای انگشتی را به دانش‌آموزان نشان دهید. این صفحه‌ی بازی در کاربرگ «مسیرهای انگشتی» در انتهای همین طرح در دسترس است. برای ابتدای فعالیت خوب است بچه‌ها حالت اول بازی را انجام دهند. قوانین بازی را برای دانش‌آموزان توضیح و یک بار بازی را در کلاس انجام دهید. مطمئن شوید که همه‌ی دانش‌آموزان روش بازی را یاد گرفته‌اند. برای توضیح روش بازی می‌توانید صفحه‌ی بازی را روی تخته نشان دهید یا بکشید و با استفاده از تاس و آهنربا آن را انجام دهید.

قوانین بازی

۱. اعداد ۱ تا ۵ را به هر ترتیبی که می‌خواهید به انگشتان یکی از دستان خود اختصاص دهید. انگشتی که برای هر عدد در مسیر مربوطه استفاده خواهید کرد، رنگ کنید.

۲. برای شروع بازی، مهره ها را در اولین دایره‌‌ی هر مسیر قرار دهید.

۳. تاس پرتاب کنید. اگر عددی از ۱ تا ۵ آمد، از انگشتی که با آن شماره‌گذاری شده‌است استفاده کنید تا مهره را روی مسیر آن عدد، آن تعداد خانه جلوتر ببرید. به عنوان مثال، اگر تاس ۳ آمد، از انگشت شماره‌‌ی ۳ خود برای فشار دادن مهره روی مسیر عددِ ۳ استفاده کنید تا آن مهره را ۳ خانه جلوتر ببرید. هدف این است که به انتهای هر مسیر (جایی که عدد به حروف نوشته شده است) برسید.

۴. اگر عدد ۶ یا عددی که مهره‌ٔ آن به انتهای مسیر رسیده است آمد، دوباره تاس پرتاب کنید.

گام دوم؛ بازی دو نفره

هنگامی که دانش‌آموزان بازی را متوجه شدند، از آن‌ها بخواهید که بازی را در گروه‌های دو نفره شروع کنند. برای کمک به بچه‌ها در شماره‌گذاری انگشتان برای بازی می‌توانید از شکل یک دست استفاده کنید. ابزاری کاغذی «شکل دست راست و چپ» در انتهای همین طرح آمده است.

در این بازی دانش‌آموزان در گروه‌های دو نفره، تاس پرتاب می‌کنند و مهره‌هایشان را به همان تعداد رو آمده، در مسیر مربوطه، حرکت می‌دهند. این فعالیت دانش‌آموزان را تشویق می‌کند تا چند بازنمایی مختلف از اعداد ۱ تا ۵ را به هم متصل کنند.
نمونه‌ای از شماره‌‌گذاری با عدد و کدگذاری رنگی انگشت‌ها

حالت اول صفحه‌ی بازی مسیرهای انگشتی را در اختیار بچه‌ها قرار دهید. هر یک از اعضای گروه به نوبت تاس پرتاب می‌کنند و مهره‌ها را روی صفحه بازی خودشان حرکت می‌دهند. وقتی دانش‌آموزی با تمام مهره‌هایش به انتهای صفحه‌ی بازی برسد بازی تمام می‌شود و گروه باید از نو بازی را شروع کند.

برای دانش‌آموزان مفید است که چند بار بازی را انجام دهند تا بتوانند الگوهایی را در آن کشف کنند. هنگامی که گروه‌ها چند دور بازی را انجام دادند، می‌توانید حالت دوم صفحه‌ی بازی مسیرهای انگشتی را به آن‌ها بدهید و به آن‌ها فرصت بدهید تا صفحه‌ی جدید بازی را هم تجربه کنند.

حالت دوم بازی مسیرهای انگشتی
گام سوم؛ گفت‌وگوی جمعی

پس از چند دور بازی کردنِ حالت اول و دوم، دانش‌آموزان را به یک گفت‌وگوی جمعی در کلاس دعوت کنید و در مورد سؤال‌های زیر صحبت کنید:

  • روی صفحه‌ی بازی اول در کدام مسیر نیاز بود تاس بیشتری پرتاب کنیم تا کامل شود؟ چرا؟
  • کدام مسیر بر روی صفحه‌ی بازی اول با تعداد دفعات کمتری تاس انداختن کامل شد؟ چرا؟
  • روی صفحه‌ی بازی دوم چطور؟
  • صفحه‌ی بازی اول و دوم از چه نظرهایی با هم متفاوت هستند؟

دانش‌آموزان را تشویق کنید تا در مورد الگوهای دیگری که ممکن است متوجه شده باشند، گفت‌وگو کنند.

  • پیشنهاد می‌شود از تاسی استفاده کنید که به جای اعداد روی وجه‌هایش نقطه دارد؛ زیرا یکی از نمایش‌های عددی که خوب است دانش‌آموزان با آن آشنا شوند، آرایش نقاط روی تاس است. این چیدمان نقاط به تعداد بینی و تقویت درک عددی دانش‌آموزان کمک می‌کند.
  • می‌توان به یکی از اعضای گروه یک صفحه‌‌ی بازی راست دست و به دیگری یک صفحه‌‌ی بازی چپ دست داد و از آن‌ها خواست تا بعد از هر دور بازی، صفحه‌های بازی خود را عوض کنند. این کار به آن‌ها کمک می‌کند که انگشتان هر دو دست خود را به کار گیرند.
  • می‌توان تعیین بعضی از قوانین بازی را به دانش‌آموزان سپرد. برای مثال می‌توان قانون چهارم در بازی حالت دوم را می‌توان به این صورت تغییر داد: وقتی عدد ۶ آمد، هر مهره (یا ترکیبی از مهره‌ها) در مجموع شش خانه به جلو یا شش خانه به عقب منتقل شوند.
منابع آموزشی مربوط به این طرح درس

  • ابزار کاغذی
    شکل دست راست و چپ
    نگار وکیلی
    شکل دست راست و چپ

    شکل‌های دست راست و چپ در فعالیت‌های مختلفی استفاده می‌شوند. شکل دست راست و چپ در این فایل در دو صفحه قرار گرفته‌اند

  • کاربرگ
    صفحه‌های بازی مسیرهای انگشتی
    نگار وکیلی
    صفحه‌های بازی مسیرهای انگشتی

    این کاربرگ که مربوط به طرح یادگیری مسیرهای انگشتی است، در ۴ صفحه تنظیم شده است. در دو صفحه‌ی اول حالت اول صفحه‌ی بازی و در دو صفحه‌ی دوم حالت…

دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *