کدام شکل با بقیه فرق می‌کند؟ چرا؟
شرح فعالیت
گام اول؛ گفت‌وگو
تعدادی پوستر شامل چند شکل هندسی متفاوت آماده و به ترتیب با دانش‌آموزان به اشتراک بگذارید. می‌توانید از پوسترهای به اشتراک گذاشته شده در این طرح (تصویر زیر) یادگیری استفاده کنید یا پوسترهای دیگری به جز پوسترهای نمونه طراحی کنید. در این صورت خوب است پاسخ‌های بچه‌ها را پیش‌بینی کنید و شکل‌ها را طوری طراحی کنید که مطمئن باشید که هر شکل می‌تواند پاسخ سوال باشد.
با نشان دادن هر یک از پوسترها، از دانش‌آموزان بپرسید:
- کدام شکل با بقیه فرق می‌کند؟
این سوال یک پاسخ درست ندارد و هر کدام از شکل‌ها می‌توانند پاسخ سوال باشند. مهم این است که دانش‌آموزان برای انتخاب خود دلیل داشته باشند و آن را ارائه کنند.
برای افزایش فرصت تفکر و مشارکت دانش‌آموزان، ابتدا از آن‌ها دعوت کنید تا حدود یک دقیقه به صورت انفرادی، در سکوت فکر کنند. سپس از دانش‌آموزان دعوت کنید تا نظرشان را بلند با همه‌ی کلاس در میان بگذارند. در حین گفت‌وگو می‌توانید سوالاتی مانند سوالات زیر بپرسید:
- آیا با نظر دوستتان موافقید؟ چرا؟
- آیا کسی شکل متفاوتی را انتخاب کرده است؟ دلیلتان چیست؟
بعد از حدود پانزده دقیقه که ایده‌های دانش‌آموزان در کلاس به اشتراک گذاشته شد و گفت‌وگو صورت گرفت، از آن‌ها بخواهید دو دقیقه با بغل‌دستیشان گفت‌وگو کنند و به یک دلیل متفاوت که در میان پاسخ‌ها نبود، فکر کنند.
بعد از آن، دوباره گفت‌وگوی کلاسی برای شنیدن ایده‌های جدید دانش‌آموزان صورت خواهد گرفت. سعی کنید ایده‌های دانش‌آموزان را در کنار هر‌یک از شکل‌ها ثبت کنید.
نمونه‌هایی از پاسخ‌های دانش‌آموزان
- مربع قرمز، چون بقیه‌ی شکل‌ها آبی هستند.
- مربع آبی، چون از همه‌ی شکل‌ها بزرگتر است.
- مستطیل، چون تنها شکلی هست که اندازه‌ی چهار ضلعش با هم مساوی نیست (بقیه مربع هستند).
- مستطیل، چون قطرهایش بر هم عمود نیستند.
- لوزی بی‌رنگ، چون بقیه‌ی شکل‌ها قرمز هستند.
- مثلث، چون بقیه‌ی شکل‌ها چهارضلعی هستند. چون یک خط تقارن دارد. چون قطر ندارد.
- مربع، چون تنها شکلی هست که چهار زاویه‌ی راست دارد.
- متوازی‌الاضلاع (شکل راست و پایین)، چون خط تقارن ندارد.
- شکل چپ بالا، چون هیچ خط صافی ندارد.
- شکل راست بالا، چون همه‌ی خط‌هایش صاف هستند (ضلع دارد).
- شکل راست پایین، چون چهار خط تقارن دارد.
- شکل چپ پایین، چون یک خط تقارن دارد.
شکل چپ و بالا: در بین شکل‌ها، تنها شش ضلعی‌ای است که همه‌ی ضلع‌هایش با هم برابر است.
شکل راست و بالا: چون شبیه حرف L است. چون همه‌ی زاویه‌هایش قائمه (راست) است. چون انگار از ترکیب دو تا شکل (مربع و مستطیل) درست شده‌است. ضلع مورب ندارد.
شکل چپ و پایین: بلندترین ضلع مورب را دارد. شکل کامل نیست، انگار قطعه‌ای از آن بریده شده‌است. خط تقارن ندارد.
شکل راست و پایین: برخلاف بقیه‌ی شکل‌ها، ۵ ضلع/زاویه دارد. یک گوشه در بالایش دارد.
گام دوم؛ بازاندیشی
بعد از انجام فعالیت بالا، از دانش‌آموزان بپرسید:
- کدام یک از ایده‌هایی که امروز مطرح شد برای شما جالب بود؟ چرا؟
- با شنیدن این همه ایده‌ی متفاوت، چه حسی دارید؟
دیدگاهتان را بنویسید