نگار وکیلی

اندازه بگیر

۲۵

چکیده

در این فعالیت دانش‌آموزان فرصت دارند تا توانایی خود را در خواندن، تفسیر و رسم نمودارهای پراکندگی نشان دهند.

  • این نمودارِ قد و وزن کودکان یک مهدکودک است. با دیدن آن چه اطلاعاتی به دست می‌آوری؟
  • در گروه خود، قد و طول دستتان (از نوک انگشت وسط تا مچ) را اندازه بگیرید و بر روی یک نمودار ثبت کنید. چه چیزی متوجه می‌شوید؟
شرح فعالیت
گام اول؛ مواجهه

نمودار زیر را به دانش‌آموزان نشان دهید و به آن‌ها بگویید: «در یک مهدکودک، قد و وزن دانش‌آموزان کلاس را اندازه‌گیری کردند. این‌جا می‌توانید ببینید که وقتی این اندازه‌گیری‌ها (داده‌ها) روی یک نمودار ترسیم شدند چگونه به نظر می‌رسند.»

به دانش‌آموزان بگویید:

  • سه مورد را که از نگاه کردن به این نمودار می‌توان در مورد کودکان این مهدکودک فهمید، بنویسید. سعی کنید حداقل یکی از مواردی که می‌نویسید، یک جمله‌ی مقایسه‌ای باشد (برای مثال: قد زهرا از قد مریم بلندتر است یا مریم بیشترین وزن را در کلاس دارد).

وقتی دانش‌آموزان به صورت انفرادی، نظرات خود را ثبت کردند، از آن‌ها بخواهید تا جملاتشان را به بغل‌دستی خود نشان دهند و در مورد جملاتشان با همدیگر صحبت کنند و اگر لازم است، کمک دهند تا جملات همدیگر را تصحیح کنند.

سپس از هر نفر دعوت کنید که یکی از جملات خود را بلند برای همه بخواند.

بعد از صحبت در مورد نمودار مهدکودک، از دانش‌آموزان بخواهید ابتدا به سوالات زیر به صورت انفرادی فکر کنند و سپس با بغل‌دستی‌ خود ایده‌هایشان را به اشتراک بگذارند:

  • اگر کلاس ما بخواهد پروژه مشابهی انجام دهد، به نظر شما نمودار کلاس ما با نمودار این مهدکودک از چه نظرهایی متفاوت خواهد بود؟ حداقل دو مورد را بنویسید.
  • به نظر شما نمودار کلاس ما از چه جنبه‌هایی شبیه به نمودار مهدکودک خواهد بود؟

بعد از تفکر فردی و گروهی، نوبت به آن می‌رسد که دانش‌آموزان ایده‌هایشان را با کل کلاس به اشتراک بگذارند.

گام دوم؛ کاوش

دانش‌آموزان را به گروه‌های چهار یا پنج نفره تقسیم کنید و به آن‌ها بگویید:

  • قد هر فرد در گروه خود و طول دست او از نوک انگشت وسط تا مچ را اندازه‌گیری کنید. فهرستی از این اطلاعات تهیه کنید و اطلاعات گروه خود را در نمودار زیر نمایش دهید.
گام سوم؛ گفت‌وگوی جمعی

از هر گروه بخواهید تا نمودارهای خود را در کلاس به باقی دانش‌آموزان نشان دهند و توضیحات لازم را در مورد آن بدهند. سپس می‌توانید از گروه‌ها بخواهید تا در مورد شباهت یا تفاوت نمودار گروه‌ها با همدیگر صحبت کنند.

گام چهارم؛ بازاندیشی

در پایان می‌توانید از دانش‌آموزان بپرسید:

  • جمع‌آوری اطلاعات و نشان‌دادن آن‌ها در نمودار چه کمکی به ما می‌کند؟

نمونه‌هایی از پاسخ‌های دانش‌آموزان

مریم بیشترین وزن را دارد، آوا کوتاهترین قد را دارد، سارا هم قد بلندی دارد و هم کمترین وزن را دارد، پس او احتمالا خیلی لاغر است، و غیره.

الف) دانش‌آموزان کلاس چهارم عموماً بلندتر و سنگین‌تر از دانش‌آموزان مهدکودک هستند، بنابراین مجموعه نقاط (در نمودار) به صورت مورب به سمت مقادیر بیشتر هر دو مختصات (قد و وزن) حرکت خواهد کرد.

ب) اگرچه در کلاس چهارم تفاوت‌ها یا “پراکندگی”هایی بین قد و وزن وجود خواهد داشت، اما همه این نقاط در یک ناحیه نسبتاً کوچک روی نمودار باقی می‌مانند، و میزان پراکندگی بین نقاط تفاوت چشمگیری با پراکندگی بین نقاط دانش‌آموزان مهدکودک نخواهد داشت.

باز هم، در دانش‌آموزان کلاس چهارم تفاوت‌هایی بین قد و طول دست وجود خواهد داشت، اما همه نقاط باید در یک ناحیه نسبتاً کوچک روی نمودار باقی بمانند.

  • در گفتار روزمره، واژه‌ی «وزن» بیشتر کاربرد دارد، اما از نظر علمی، اصطلاح صحیح «جرم» است. در صورتی که دانش‌آموزان با مفهوم «جرم» و کاربرد آن آشنا هستند و فکر می‌کنید که استفاده از آن برای دانش‌آموزان چالش ایجاد نمی‌کند، بهتر است همین عبارت (جرم) را به کار ببرید. در غیر این صورت، می‌توانید از واژه‌ی «وزن» استفاده کنید.
  • به عنوان یک فعالیت توسعه می‌توانید از دانش‌آموزان بپرسید:

    اگر بخواهید یک پروژه مشابه با ۱۰۰ نفر از دانش‌آموزان مدرسه انجام دهید، به نظر شما نمودار چه شکلی خواهد شد؟

    پاسخ احتمالی دانش‌آموزان: از آنجایی که دانش‌آموزان یک مدرسه در سنین مختلفی هستند، پراکندگی بین نقاط روی نمودار به طور قابل توجهی بیشتر از موارد قبلی (نمودار قد و وزن کودکان مهدکودک و نمودار قد و طول دست افراد کلاس) خواهد بود.

منابع آموزشی مربوط به این طرح درس

  • پوستر
    نمودار قد و وزن
    نگار وکیلی
    نمودار قد و وزن

    در این پوستر، نمودار قد و وزن کودکان یک مهدکودک نمایش داده شده است و دانش‌آموزان تلاش می‌کنند تا آن را تجزیه و تحلیل کنند.

  • کاربرگ
    اندازه بگیر
    نگار وکیلی
    اندازه بگیر

    در این کاربرگ، دانش‌آموزان اندازه‌هایی را ثبت و در یک نمودار نمایش می‌دهند.

دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید