مقایسه‌ی مهره‌های دو طرف جعبه

۱۲۹

چکیده

در این فعالیت دانش‌آموزان تعدادی مهره‌ها را که به طور تصادفی در جعبه ریخته شده‌اند، طوری مرتب می‌کنند که بتوان تعداد آن‌ها را بدون شمارش و فقط با دیدن مقایسه کرد. این فعالیت بر تخمین و توسعه‌ی درک عددی دانش‌آموزان و مقایسه دو کمیت به صورت دیداری متمرکز است.

در جعبه‌‌ی گروهتان که مثل این جعبه به دو قسمت تقسیم شده است، تعدادی مهره بریزید.

مهره‌ها را حرکت بدهید و طوری مرتب کنید که بتوانیم بدون شمارش و با یک نگاه بگوییم تعداد مهره‌های کدام طرف بیشتر است.

شرح فعالیت
گام اول

یک جعبه را با کشیدن یک خط در وسط آن به دو قسمت مساوی تقسیم کنید. بعد تعدادی مهره را داخل جعبه پرتاب کنید تا هر طرف جعبه به صورت تصادفی تعدادی مهره باشد. تعداد کل مهره‌ها را به بچه‌ها نگویید. برای مهره‌هایی که روی خط قرار گرفته‌اند یک قاعده در کلاس تعریف کنید و بر اساس آن قاعده مهره‌ها را حرکت دهید تا کاملا در یک طرف جعبه قرار بگیرند.
از بچه‌ها بخواهید حدس بزنند که کدام سمت جعبه مهره‌های بیشتری هست. به آن‌ها توضیح دهید که حالا می‌خواهیم مهره‌ها را حرکت دهیم و طوری بچینیم که بتوان بدون شمارش و با یک نگاه تشخیص داد که کدام طرف جعبه مهره‌های بیشتری هست. وقتی مطمئن شدید که بچه‌ها دستورالعمل فعالیت را متوجه شده‌اند، گام گروهی را آغاز کنید.

تصویری از مهره‌های پرتاب شده

مهره‌های روی خط با توجه به قاعده‌ی کلاس طوری حرکت داده‌ شده‌اند که فقط در یک طرف خط باشند.

گام دوم؛ فعالیت گروهی

هر گروه لازم است برای خودش یک جعبه داشته باشد و جعبه‌های همه باید با یک خط به دو قسمت مساوی تقسیم شده باشند. به هر گروه تعدادی مهره بدهید و باز هم تعداد کل مهره‌ها را به بچه‌ها نگویید. خوب است حداقل ۱۵ تا مهره به هر گروه بدهید. از بچه‌ها بخواهید مهره‌هایشان را در جعبه پرتاب کنند، بعد با توجه به قاعده‌ای که در کلاس قرار گذاشته شده تکلیف مهره‌هایی که روی خط هستند را مشخص کنند.

بچه‌ها را تشویق کنید که قبل از شروع کار حدس بزنند که مهره‌های کدام طرف جعبه بیشتر است. بعد از حدس زدن نوبت به جابه‌جا کردن مهره‌ها می‌رسد. قرار است بچه‌ها مهره‌ها را طوری جابه‌جا کنند که بدون شمارش و با یک نگاه بتوانند بگویند تعداد مهره‌های کدام طرف بیشتر است.

گام سوم؛ گفت‌وگوی کلاسی

کاری کنید که بچه‌ها نتیجه‌ی کار گروه‌های دیگر را ببینند. می‌توانید از آن‌ها بخواهید در کلاس بچرخند و کار بقیه را ببینند و می‌توانید کار گروه‌ها را به نحوی روی تخته بازنمایی کنید.

بعد از نشان دادن کار هر گروه از بچه‌ها بخواهید بگویند تعداد مهره‌های کدام طرف بیشتر است. از آن‌ها بخواهید توضیح بدهند که چطور این را فهمیدند.

از گروه‌ها بخواهید درباره‌ی روش‌هایی که برای چیدمان مهره‌ها استفاده کرده‌اند برای بقیه‌ی کلاس توضیح بدهند. می‌توانید از بچه‌ها بپرسید:

  • می‌توانید توضیح بدهید این نحوه‌ی چیدمان چطور مقایسه‌ی تعداد مهره‌ها را برای ما راحت می‌کند؟
نمونه‌هایی از پاسخ‌های دانش‌آموزان
  • قبل از شروع کار به کمک کل کلاس یک قاعده برای مهره‌هایی که روی خط قرار می‌گیرند بگذارید. مثلا ممکن است قاعده این باشد که همه‌ی این مهره‌ها کمی به سمت چپ منتقل شوند یا هر مهره به سمتی از جعبه منتقل شود که سطح بیشتری روی آن دارد. قاعده‌ای که تصویب شده است را روی تخته ثبت کنید تا همه بتوانند آن را ببینند.
  • برخی از دانش‌آموزان ممکن است تعداد مهره‌ها را در هر طرف بشمارند و به سوالات پاسخ دهند. تصدیق کنید که این روشی است که می‌توان از آن استفاده کرد، اما قانون این بازی به این صورت است که بدون شمارش، طوری مهره‌ها را در هر دو طرف بچینند که با نگاه کردن و بدون شمارش بتوان فهمید که کدام طرف مهره‌ی بیشتری دارد.
  • پس از اتمام اشتراک‌گذاری‌ ایده‌ها، از روش‌های مقایسه‌ی‌ بصری که کلاس ارائه کرده‌است قدردانی کنید و تنوع آن‌ها را برجسته کنید. به بچه‌ها کمک کنید تا بدانند که داشتن روش‌هایی برای مقایسه‌ی بصری به توسعه‌ی استدلال کمک می‌کند.
  • برای ادامه و توسعه‌ی این بازی می‌توانید از دانش‌آموزان بخواهید مشخص کنند که کدام طرف مهره‌ی کمتری دارد. پس از اینکه دانش‌آموزان اثبات تصویری خود را ساختند، از آن‌ها بخواهید با اضافه کردن چند مهره به طرفی که مهره‌ی کمتری دارد، تعداد مهره‌های دو طرف را برابر کنند.

هیچ منبع آموزشی‌ای در این طرح درس استفاده نشده است.

دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *