بازنماییِ مساحتیِ روش‌های ضرب

۲۹۱

چکیده

در این فعالیت، دانش‌آموزان راه‌حل‌های ابداعی خود برای یافتن حاصل ضرب دو عدد را ارائه‌ می‌کنند و معلم ایده‌های آن‌ها را به کمک روش مساحتی بازنمایی می‌کند.

حاصل ضرب روبه‌رو را پیدا کنید.

توضیح دهید که چگونه پاسخ را پیدا کردید.

شرح فعالیت
گام اول؛ حل مسئله و بازنمایی

ضرب یک عدد دو رقمی کوچک در یک عدد یک رقمی مانند ۱۸x۵ را روی تخته بنویسید و از دانش‌آموزان بخواهید که به آن فکر کنند و راهی برای یافتن حاصل‌ضرب بیابند.

پس از آن‌که دانش‌آموزان فرصت کافی برای فکر کردن در اختیار داشتند، از آن‌ها بخواهید که راه‌حل‌های‌شان را بیان کنند و در همان حین شما تلاش کنید که راه‌حل‌های آن‌ها را به کمک مدل مساحتی روی تخته بازنمایی کنید (مانند تصویر زیر).

نمونه‌هایی از پاسخ‌های دانش‌آموزان

باران:

می‌دونستم که۱۸ از دو تا ۹ تشکیل شده. یک‌بار جواب ۹ ضرب‌در ۵ را به دست آوردم که میشه ۴۵. دوباره یک ۹ ضرب‌در ۵ دیگه هم داریم که باهاش جمع کردم و شد ۹۰.

آوا:

به جای این‌که جواب ۱۸ ضرب‌در ۵ رو به دست بیاریم، می‌تونیم جواب ۹ ضرب‌در ۱۰ رو به دست بیاریم چون اگر ۱۸ رو تقسیم بر دو کنیم باید ۵ رو ضرب‌در ۲ کنیم تا جواب یکسان به دست بیاد.

زهرا:

۱۸ رو می‌شکونم به ۱۰ و ۸. یک‌بار ۱۰ رو در ۵ ضرب می‌کنم و بار دیگه ۸ رو در ۵ ضرب می‌کنم که می‌شه ۵۰ به‌علاوه ۴۰ مساوی ۹۰.

مهرنوش:

۱۸ مساوی است با ۱۵ به‌علاوه ۳. یک بار ۱۵ رو ضرب‌در ۵ می‌کنیم و یک بار ۳ رو در ۵ و با هم جمع می‌کنیم. ۷۵ به‌علاوه ۱۵ میشه ۹۰.

مانا:

برای این‌که ۱۸ ضرب‌در ۵ رو به دست بیارم. اول ۲۰ ضرب‌در ۵ رو حساب می‌کنم که میشه ۱۰۰. چون ۱۸ مساویه با ۲۰ منهای ۲، ۲ ضرب‌در ۵ رو ازش کم می‌کنم. که میشه ۱۰۰ منهای ۱۰ مساوی ۹۰.

نازنین:

۵ رو شکوندم به ۲ و ۲ و ۱. بعد ۱۸ رو یه بار در ۲، باز هم یه بار دیگه در ۲ و یه بار هم در ۱ ضرب کردم؛ که شد ۳۶ به‌علاوه‌ی ۳۶ به علاوه‌ی ۱۸ مساوی ۹۰.

گام دوم؛ باز اندیشی

در پایان، از دانش‌آموزان بپرسید:

  • کدام‌یک از روش‌های دوستانتان برایتان جدید بود؟
  • اگر بخواهید یکی از راه‌حل‌ها را به یکی از دوستانتان پیشنهاد دهید، کدام را انتخاب می‌کنید؟
  • اجرای این فعالیت برای زمانی مناسب است که بچه‌ها با مفهوم ضرب آشنا باشند، بتوانند حاصل ضرب‌های کوچک را پیدا کنند و جدول ضرب را تا حدی حفظ باشند.
  • خوب است پیش از این فعالیت، فعالیت‌هایی را که در آن‌ها از مدل دقیق‌تر استفاده شده‌است، در کلاس اجرا کنید. برای مثال فعالیت «ساخت حاصل ضرب با ضرب‌های کوچک‌تر» را در همین سایت ببینید.
  • در این فعالیت، از مدل مساحتیِ بدون رعایت نسبت دقیق، برای نمایش راه‌حل‌های بچه‌ها استفاده می‌شود و از این نظر برای آن‌ها معنادار است. این فعالیت و فعالیت‌های مشابه آن، به بچه‌ها کمک می‌کند که بتوانند در موقعیت‌هایی که برای توضیح ایده‌های‌شان نیاز به شکل دارند، از این ابزار استفاده کنند. برای مثال فعالیت «حاصل ضرب دو رقمی با ضرب‌های دیگر» را در همین سایت ببینید.
هیچ منبع آموزشی‌ای در این طرح درس استفاده نشده است.

دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید