عدد کی بزرگ‌تره؟

۱۶۵

چکیده

در این طرح یادگیری بچه‌ها به کمک پرتاب تاس یک عدد می‌سازند. آن‌ها قرار است در بازی تلاش کنند که عددشان بزرگ‌تر عدد از نفر مقابل باشد.

تاس بریز و عدد رو آمده را روی یکی از خانه‌های جدول ارزش‌مکانی خودت قرار بده.

برای اینکه عددِ تو از عددِ دوستت بزرگ‌تر شود، چه کاری انجام می‌دهی؟

شرح فعالیت
گام اول؛ بازی دو نفره

بچه‌ها را به گروه‌های دو نفره تقسیم کنید و به هر کدام یک تاس بدهید. می‌توانید از تاس معمول ۱ تا ۶ استفاده کنید یا از تاس‌های ده‌وجهی با رقم‌های ۰ تا ۹ استفاده کنید. اگر چنین تاسی در اختیار ندارید می‌توانید از برنامه‌های شبیه‌ساز تاس هم استفاده کنید.

به هر گروه دو تا جدول ارزش‌مکانی بدهید. این جدول‌ها در فایل پیوست در دسترس هستند.

روش بازی را برای بچه‌ها توضیح دهید.

روش بازی

بازی به نوبت انجام می‌شود. هر نفر یک جدول ارزش‌مکانی در اختیار دارد.

هر نفر یک تاس پرتاب می‌کند و عدد رو آمده را در یکی از خانه‌های جدول ارزش‌مکانی خودش – که قبلا پر نشده – قرار می‌دهد.

در نهایت هر کس بتواند عدد بزرگ‌تری بسازد برنده است.

گام دوم؛ گفت‌وگوی کلاسی

بعد از اینکه بچه‌ها چند دور بازی را انجام دادند، آن‌ها را برای یک گفت‌وگوی گروهی دور هم جمع کنید. از آن‌ها بپرسید:

  • عددهای رو آمده را چه‌طور در جدول ارزش‌مکانی گذاشتی که شانس بیشتری برای بردن داشته باشی؟

در بازی ممکن است موقعیت‌هایی پیش بیاید که قبل از ساختن کامل اعداد، نفر برنده معلوم باشد. می‌توانید راجع به این موقعیت‌ها از بچه‌ها سوال کنید و از آن‌ها بخواهید استدلال کنند که چرا می‌شود بدون کامل شدن اعداد آن‌ها را با هم مقایسه کرد.

گام سوم؛ بازاندیشی
  • از بازی امروز چه چیزی راجع به اعداد آموختی؟
  • آیا بچه‌ها اعداد بزرگ‌تر رو آمده بر اثر پرتاب تاس را در جایگاه‌های سمت چپ جدول ارزش‌مکانی قرار می‌دهند؟

    در این بازی خیلی اوقات انتخاب قطعی وجود ندارد. اما مثلا دانش‌آموزی که عدد ۹ (یا در تاس ۶تایی عدد ۶) آورده است، طبیعی است که باید آن را در سمت چپ‌ترین جایگاه جدول بگذارد تا بتواند عدد بزرگ‌تری بسازد. همین طور می‌توان این موقعیت را در مورد اعداد ۱ و ۰ مشاهده کرد. در این مواقع خوب است عکس‌العمل بچه‌ها، انتخابشان و نحوه‌ی انتخابشان را ببینید.

  • دانش‌آموزان رو آمدن اعداد را نتیجه‌ی چه چیزی می‌دانند؟

    برای مثال آیا این جملات در بین صحبت‌هایشان شنیده می‌شود؟ «تو چقدر خوش‌شانس هستی!»، «تو بلدی چه‌طوری تاس رو پرتاب کنی تا عدد خودت بیاد!»، «این تاس خرابه، باید عوضش کنیم» و…

    جملاتی که بچه‌ها می‌گویند به درجات مختلفی ممکن است پدیده‌ی تصادفی را به اراده‌مندی و عاملیت ربط دهند. در واقع ممکن است نتیجه‌ی پرتاب تاس را ناشی از اراده‌ی متافیزیکی (شانس و …) یا عاملیت خودشان یا حتی اراده‌ی ابزار تصادفی ببینند یا آنکه آن را پیشامدی کاملا تصادفی ببینند.

    خوب است این موارد را برای خودتان ثبت کنید و در طول زمان بررسی کنید که نظرات بچه‌ها تغییر می‌کند یا نه.

  • این بازی را می‌توانید با جدول‌های ارزش‌مکانی مختلف در پایه‌های مختلف بازی کنید. در پایه‌های پایین‌تر می‌توانید جدول‌هایی برای اعداد دو یا سه رقمی را استفاده کنید.
  • درگیر بودن شانس و احتمال در این بازی، به نوعی مزیت آن محسوب می‌شود. این موضوع باعث می‌شود بچه‌های مختلف فرصتی برای رقابت داشته باشند.
  • بعد از اینکه بچه‌ها بازی را چند دور انجام دادند، می‌توانید قانون بازی را این طور تغییر دهید:

    هر کس در نوبت خودش تاس پرتاب می‌کند و عدد رو آمده را در یکی از خانه‌های خالی یکی از جدول‌های ارزش‌مکانی قرار می‌دهد. یعنی لزومی ندارد که او فقط عدد را در جدول خودش قرار دهد و می‌تواند جدول خودش را برای این کار انتخاب کند یا دوستش.

  • یک روش دیگر برای توسعه‌ی بازی این است که در یک گروه چند نفره (دو نفر یا بیشتر) یک بار تاس پرتاب می‌شود و همه‌ی بازیکنان همین رقم را در جدول خود قرار می‌دهند. در این صورت ارقام یکسان هستند، اما بچه‌ها عددهای مختلفی با آن‌ها می‌سازند.

منابع آموزشی مربوط به این طرح درس

  • ابزار کاغذی
    جدول ارزش مکانی
    جدول ارزش مکانی

    جدول ارزش مکانی در خیلی از فعالیت‌های کلاس ریاضی کاربرد دارد. در هر صفحه از فایل‌های این منبع چند جدول ارزش مکانی با تعداد رقم‌های متفاوت وجود دارد.

دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *