نگار وکیلی

کسر در نقاشی‌ها

۵۶

چکیده

در این فعالیت دانش‌آموزان تلاش می‌کنند تا مقدار کسری مربوط به هر رنگ را در تعدادی نقاشی‌ هنری تعیین کنند. این فعالیت می‌تواند شروعی برای درک نیاز به قطعه‌های هم‌اندازه (مخرج مشترک) باشد.

از هر رنگ، چه کسری در تصویر است؟

چه‌طور فهمیدی؟

شرح فعالیت
گام اول؛ مواجهه

فعالیت را با به اشتراک‌گذاری چند نمونه از نقاشی‌های هنری هندسی آغاز کنید. می‌توانید این نمونه‌ها را از وبسایت موزه‌ها، کتاب‌های هنری یا هر جای دیگری تهیه کنید یا از نمونه‌های به اشتراک گذاشته شده در این فعالیت استفاده کنید. برای مثال، تصویر زیر یکی از تصاویری است که برای این فعالیت پیشنهاد شده است.

در این تصاویر از رنگ‌ها و شکل‌ها برای ایجاد الگوها و حس بصری استفاده شده‌است. ممکن است در این تصاویر، از یک رنگ خاصی به میزان زیادی استفاده شده باشد و از رنگی دیگر، میزان کمتری.

تصویرها را به دانش‌آموزان نشان دهید و به آن‌ها بگویید که در این فعالیت قصد داریم مشخص کنیم که از هر رنگ، چه کسری در تصویر است.

گام دوم؛ کاوش

تصاویر را در اختیار گروه‌های دونفره قرار دهید و از آن‌ها بخواهید یکی از تصاویر را انتخاب و شروع به کار کنند. قرار است دانش‌آموزان کسرهای مربوط به هر رنگ را معلوم کنند و روش‌های کارشان را هم ثبت کنند.

همچنین از دانش‌آموزان بخواهید بعد از مشخص کردن کسر مربوط به هر رنگ، آن‌ها را با علامت‌های < یا > یا = مقایسه کنند. مانند عبارت زیر:

مساحت آبی > مساحت بنفش زیرا \(\frac {۱۶} {۱۰۰}\)<\(\frac {۳۲} {۱۰۰}\) یا \(\frac {۴} {۲۵}\)<\(\frac {۸} {۲۵}\)

مساحت زرد = مساحت قرمز زیرا \(\frac {۲} {۱۰۰}\)=\(\frac {۲} {۱۰۰}\) یا \(\frac {۱} {۵۰}\)=\(\frac {۱} {۵۰}\)

وقتی هر یک از گروه‌ها، فعالیت را بر روی یکی از تصاویر انجام دادند، می‌توانند تصویر دیگری را انتخاب و همین کار را روی آن انجام دهند.

گام سوم؛ گفت‌وگو

دانش‌آموزان را برای گفت‌وگو در مورد سوال‌های زیر دور هم جمع کنید. از گروه‌ها بپرسید:

  • شما و هم‌گروهی‌هایتان برای پیدا کردن هر کسر از چه روشی استفاده کردید؟
  • آیا پیدا کردن کسرها در نقاشی‌های مختلف نیاز به روش‌های مختلف داشت؟ یا اینکه از یک روش برای همه استفاده کردید؟

تصویرهایی را که اکثر گروه‌ها انتخاب کردند یا در ارتباط با آن‌ها چالش داشته‌اند را انتخاب کنید و در مورد هر یک از آن‌ها سوالات زیر را بپرسید:

  • از هر رنگ، چه کسری در تصویر است؟ از کجا مطمئن هستی؟
  • آیا کسی برای یک ناحیه‌ی مشخص، کسری با نام دیگری پیدا کرده‌است؟
  • آیا بیش از یک جواب صحیح برای این سوال وجود دارد؟ چرا بله یا چرا نه؟
  • پیدا کردن کسر مربوط به کدام رنگ برای شما از همه چالش‌برانگیزتر بود؟ چرا؟ چه کاری انجام دادید (یا می‌توانید انجام دهید) تا بتوانید این چالش را حل کنید؟
گام چهارم؛ توسعه

پس از اینکه کسر مربوط به رنگ‌ها را در نقاشی‌ها بررسی کردید می‌توانید از دانش‌آموزان دعوت کنید تا خودشان تصویری را طراحی کنند. می‌توانید آن‌ها را ترغیب کنید که نقاشی جدیدی بکشند که کسر مربوط به یک رنگ در آن مشابه قبلی باشد. مثلا تصویرهای مختلفی که در همه‌ی آن‌ها کسر مربوط به رنگ آبی \(\frac ۱ ۴\) باشد. از بچه‌ها بخواهید کسر مربوط به هر رنگ را در در برگه‌شان یادداشت کنند.

توجه داشته باشید که این گامِ فعالیت نسبت به گام قبلی که مشخص کردن کسرها در نقاشی‌ها بود، برای دانش‌آموزان چالش‌برانگیزتر است و ممکن است دانش‌آموزان در یافتن و توسعه‌ی راهبردی که کار کند، دچار تقلا شوند. نیاز نیست که نقاشی آن‌ها سایز بخصوصی داشته باشد و شما می‌توانید آن‌ها را تشویق کنید که با ابعادی که دوست دارند، قسمت‌های کسری را بسازند. خوب است نقاشی‌های متفاوتی که دانش‌آموزان خلق می‌کنند را به نمایش بگذارید تا دانش‌آموزان چگونگی یکسان بودن کسرها وقتی شکل‌ها متفاوت هستند را ببینند.

گام پنجم؛ بازاندیشی

در پایان می‌توانید از دانش‌آموزان بپرسید:

  • چگونه قسمت‌بندی کردن نقاشی‌ها به شما کمک کرد تا کسر مربوط به هر رنگ را پیدا کنید؟
نمونه کارهای دانش‌آموزان
  • آیا دانش‌آموزان متوجه تفاوت ناحیه‌های رنگ‌های مختلف می‌شوند؟

    بعضی از دانش‌آموزان ممکن است وقتی چهار رنگ در چهار ناحیه‌ از تصویر را می‌بینند، نتیجه‌گیری کنند که مساحت مربوط به هر رنگ، یک‌چهارم کل تصویر است.

  • دانش‌آموزان چگونه سعی می‌کنند تصویر را برای یافتن کسرها تجزیه کنند؟

    همه‌ی نقاشی‌ها را می‌توان به شکل‌های هم‌اندازه تجزیه کرد، اما همه‌ی دانش‌آموزان، شکل یا اندازه‌های یکسانی را انتخاب نمی‌کنند. توجه کنید که آیا دانش‌آموزان از کوچکترین شکل‌ها به عنوان سرنخ برای کمک به تجزیه‌ی نقاشی‌ها استفاده می‌کنند یا خیر. اگر نه، بپرسید که قصد دارند با آن قطعه چه کنند.

  • آیا دانش‌آموزان نام‌های مختلفی کسری را به ناحیه‌های یکسان پیشنهاد می‌دهند؟

    این یک فرصت برای ایجاد ارتباط با کسرهای مساوی است. اگر دانش‌اموزان از قطعات با اندازه‌های مختلف برای تجزیه‌ی شکل‌ها استفاده می‌کنند، طبیعتا از مخرج‌های متفاوتی استفاده می‌کنند. در گفت‌وگو، حتما این کسرهای معادل را در در معرض دید قرار دهید و در مورد اینکه چگونه هر دو می‌توانند درست باشند، سوال کنید.

منابع آموزشی مربوط به این طرح درس

  • کاربرگ
    کسر در نقاشی‌ها
    کسر در نقاشی‌ها

    در این کاربرگ تعدادی نقاشی هنری قرار داده شده‌است و قرار است دانش‌آموزان تلاش کنند تا مقدار کسری مربوط به هر رنگ را در این نقاشی‌ها تعیین و با هم…

  • پوستر
    کسر در نقاشی‌ها
    نگار وکیلی
    کسر در نقاشی‌ها

    در این پوستر تعدادی نقاشی هنری با دو پس‌زمینه‌ی رنگی و سیاه و سفید قرار داده شده‌است. قرار است دانش‌آموزان تلاش کنند تا مقدار کسری مربوط به هر رنگ را…

دیدگاه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *