نگار وکیلی

نمودار شکلک‌ها

۱۱۵

چکیده

در این فعالیت ابتدا از دانش‌آموزان خواسته می‌شود تا نموداری را تفسیر کنند و سپس نمودار دلخواه خود را ایجاد کنند. این فعالیت فرصتی در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهد تا نمایش داده‌هایی غیر از اعداد را در نمودار تجربه کنند.

به این نمودار با دقت نگاه کنید.

یک نفر این نمودار را برای خودش ساخته است.

درباره‌ی این نمودار با دوستانتان صحبت کنید و بعد دست‌به‌کار شوید و نمودار دلخواه خودتان را بسازید.

نمودار
شرح فعالیت
گام اول؛ فهم نمودار

نمودار شکلک‌ها را به دانش‌آموزان نشان دهید. پوستر نمودار شکلک‌ها برای نمایش در کلاس در پیوست همین فعالیت در دسترس است. از بچه‌ها بخواهید به این نمودار نگاه کنند و به این سوالات پاسخ دهند.

  • این نمودار به شما چه اطلاعاتی می‌دهد؟
  • چه سوال‌هایی در مورد این نمودار دارید؟
  • چه چیزی در این نمودار شما را متعجب کرد؟

بعد از اینکه بچه‌ها فرصت کافی برای فکر کردن به این سوالات را داشتند، از آن‌ها بخواهید که ایده‌هایشان را با گروه به اشتراک بگذارند. مطمئن شوید که همه‌ی اعضای گروه فرصت داشته‌اند که نظرشان را در این زمینه بگویند و حداقل یک سوال در مورد آن پرسیده باشند.

بعد از بچه‌ها بخواهید ایده‌هایی که مایلند را با کلاس به اشتراک بگذارند. در خلال صحبت‌های بچه‌ها توجه آن‌ها را به این جلب کنید که فرد سازنده‌ی نمودار، شکلک‌ها را بر اساس میزان علاقه‌اش به آن‌ها مرتب کرده است.

گام دوم؛ ساخت نمودار

از بچه‌ها بخواهید که در هر گروه بر سر یک موضوع برای ساختن نمودار توافق کنند. این موضوع ممکن است بستنی، سرگرمی، ماشین، آب‌نبات یا حیوانات باشد. حالا از آن‌ها بخواهید که نمودار خودشان را برای این موضوع درست کنند. از بچه‌ها بخواهید انواع مختلفی از موضوع مورد نظرشان را روی یک نمودار مرتب کنند و ثبت کنند که هر طرف نمودار چه چیزی را به ما نشان می‌دهد. مثلا ممکن است گروهی از بچه‌ها تعدادی بستنی را در نظر بگیرند و از نظر میزان علاقه‌شان به این بستنی‌ها آن‌ها را از پرطرفدارترین تا کم‌طرفدارترین بستنی روی یک طیف مرتب کنند.

در نهایت از بچه‌ها بخواهید که نمودارهایشان را روی دیوارهای کلاس نصب کنند و نمودارهای دوستانشان را هم ببینند.

اهمیت استدلال

لابلای حرف‌های بچه‌ها به دنبال استدلال بگردید.

زمانی که گروه‌ها روی تهیه‌‌ی نمودارهایشان کار می‌کنند، به نحوه‌‌ی توافق آن‌ها در مورد مکان قرار دادن نمادها در نمودار گوش دهید. در حین گوش دادن، دانش‌آموزان را تشویق کنید تا ایده‌های خود را به اشتراک بگذارند. از آن‌ها بپرسید که چگونه برای قرار دادن نمادها در نمودار تصمیم می‌گیرند. اگر درباره‌‌ی تصمیم‌های آن‌ها برای یک نماد خاص سؤال کنید، می‌توانید به گفتگوی آن‌ها بپیوندید و گفتگو را به سمت ایجاد یک توافق‌ مشترک، هدایت کنید.

بعد از اینکه همه‌ی نمودارها بر روی دیوار نصب شدند، از دانش‌آموزان بخواهید به ترتیب روی هر یک از نمودارها متمرکز شوند و در مورد آن به سه سوالی که در گام اول پرسیده شد فکر کنند و پاسخ‌هایشان را با کلاس به اشتراک بگذارند. کار خواندن و به اشتراک گذاری ایده‌ها تا آخرین نمودار ادامه خواهد یافت.

  • ممکن است ما به نمودارهای مشخصی که داده‌های عددی را نمایش می‌دهند، عادت کرده باشیم. در این نمودار، عددی وجود ندارد، اما عملا شکلک‌ها بر اساس میزان جذابیت روی یک طیف مرتب شده‌اند. به همین دلیل و از این جهت که داده‌ها به شکل تصویری نمایش داده شده‌اند، می‌توانیم به آن نمودار بگوییم.
  • محور نمودار شکلک‌ها عمداً بدون عدد است ولی در هنگام گفتگو در مورد آن یا حتی در زمان تهیه‌ی نمودارها توسط خود دانش‌آموزان، اگر از طرف آن‌ها به اعداد اشاره شود، اشکالی ندارد ولی در این باره الزامی در کار نیست.
  • در زمان خواندن و تفسیر نمودارهای سایر گروه‌ها، دانش‌آموزان می‌توانند از گروهی که نمودار را تهیه کرده‌اند سؤال بپرسند، اما تاکیدی نیست که گروه‌ها کار خود را ارائه دهند. در این فعالیت انتظار می‌رود که دانش‌آموزان سعی کنند نمودارهای تهیه شده توسط دانش‌آموزان دیگر را بخوانند و درک کنند.
  • برای آمادگی بیشتر جهت تهیه‌‌ی نمودار، قسمت ساخت نمودار این فعالیت را می‌توان به جلسه‌ای دیگر منتقل کرد.
منابع آموزشی مربوط به این طرح درس

  • پوستر
    نمودار شکلک‌ها
    نگار وکیلی
    نمودار شکلک‌ها

    در این نمودار تعدادی شکلک طبق منطقی در یک طیف مرتب شده‌اند. در فعالیتی به همین نام، قرار است دانش‌آموزان منطق این نمودار را کشف کنند و سپس نموداری با…

دیدگاه‌ها

۲ پاسخ به “نمودار شکلک‌ها”

  1. nazanin hasannia نیم‌رخ
    nazanin hasannia

    سلام :) این معرفی‌ها خیلی بامزه، و احتمالا جذاب هست برای بچه‌ها. اما شاید هم گاهی گیج‌شون کنه.

    مثلا من سختم هست که شکلک‌ها رو معنی کنم. مثلا سه‌تای سمت راست رو نمی‌تونم بگم که فرق‌شون چیه. اگر هم چیزی بگم، خیلی احساسی هست. منظورم اینه که هیچ مقایسه منطقی‌ای برای مرتب کردن یا رتبه‌بندی‌شون نمی‌تونم انجام بدم و اگه هدف محور، معرفی یه جور مقیاس هست (که احتمالا با وجود معرفی جهت‌ها، هدفش همین هست) به‌ زور باید یه رتبه‌بندی یا مقایسه‌ روی سه شکل سمت راست بذارم.

    بعد هم اگر نمودار پوستر رو درست فهمیده باشم (که شکلک‌ها داره مقایسه نقاط محور رو به ما میگه)، یه تفاوت جدی بین این نمودار و نمودار بستنی‌ها هست.
    نمودار بستنی‌ها، از محور استفاده کرده که یه سری داده رو نمایش بده؛ یعنی یه جدول داده، بهش وصله.

  2. زهره پندی نیم‌رخ
    زهره پندی

    من اینطور می‌بینم که ایده‌ی این طرح و طرح‌های مشابهش، اینه که بچه‌ها می‌تونن از نمایش‌هایی استفاده کنن که خود «نمایش» حاوی اطلاعات هست. به طور خاص الان طیف جذاب تا غیر جذاب، به عنوان یک «نمایش» داره نشون میده که هرکس چطور می‌بینه این شکلک‌ها رو. ممکنه هر کدوم یه طور، نمودار این شکلک‌ها رو بچینن. همین نشون میده که درک‌شون از شکلک‌ها متفاوته و مثلا اگر یکی گربه رو فرستاد، شاید منظورش این باشه که خیلی به نظرش جذابه ولی برای یکی دیگه اینطور نباشه.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *